Dr. Mustafa Çamran, 1932 yılında Tahran'da doğmuştur.

Orta öğrenimi sırasında İslami mücadele saflarına katılan Çamran, daha sonra Tahran Üniversitesi Fen Fakültesine girmiş ve mücadelesini Müslüman öğrenci liderliğine yükselerek sürdürmüştür. 1950'li yıllarının İran'ında İngiliz emperyalizmine karşı Müslüman alimlerin önderliğinde başlatılan petrolün millileştirilmesi mücadelesinde öğrenci derneği lideri olarak ön saflarda yer almış ve önemli roller oynamıştır. Şah ve emperyalizm aleyhine birçok gösteri, miting ve benzeri eylemler örgütlemiş ve üniversite gençliği içerisinde saygın bir lider olarak tanınmıştır.

Üniversiteyi bitirdikten sonra Amerika'ya giden ve orada Elektro-Fizik üzerine doktorasını tamamlayan merhum Çamran, ABD'deki Müslüman öğrencilerin örgütlenmesinde de aktif rol almış ve Müslü­man Öğrenciler Birliğini kurarak İslami çalışmalara öncülük etmiştir.

Daha sonra İran’a dönen Çamran,  1963 yılındaki ünlü  "15 Hordad" kıyamına katılmış, kıyamın kanlı bir katliamla bastırılmasının ardından İran'ı terk ederek bir kısım arkadaşıyla beraber Mısır'a gitmek zorunda kalmıştır. Mısır'da o dönem, Müslümanlar’ın en Önemli gündemi olan Filistin sorunu ile ilgilenmiş, Filistinlilerle ilişkiye geçerek gerilla eğitimi görmüştür. Filistinliler arasında o dönem revaçta olan ve Mısır da dahil tüm Arap dünyasını sarmış bulunan nasyonalist milliyetçi düşüncelere karşı cephe alan Çamran, oradan Lübnan'a geçmiş ve Filistin sorununa İslami bir tarzda yaklaşıp mücadeleyi İslam’i zemine çekme fikriyle hareket etmeye başlamıştır. Lübnan'da 1970 yılından itibaren bu doğrultuda faaliyetlere başlamış ve "Hareketü'l-Muhrümin" teşkilatını kurmuştur. Bilahare merhum İmam Musa Sadr ile birlikte bir müddet sonra bu hareketin askeri kanadı olacak "Emel" örgütünü oluşturmuş ve Siyonist İsrail'e karşı sürekli ve kapsamlı bir silahlı savaş başlatmıştır.

Lübnan'da bulunduğu dönem boyunca, faaliyetleriyle, oradaki Müslümanların İslam’i bilince ulaşmasında ve nasyonalist çizgiden uzaklaşmasında önemli bir pay sahibi olan merhum Çamran’ın attığı tohumlar, İslam inkılabından itibaren Lübnan'da boy veren Hizbullah, İslam’i Emel gibi hareketlerin yeşermesine vesile olmuştur.

İslam inkılabına kadar Lübnan'da bulunan Çamran, inkılapla birlikte İran'a dönmüş ve inkılabın sıcak günlerinde Sıpah-ı Pastaran'ın (Devrim Muhafızları) örgütlenmesinde öncülük etmiştir. İnkılabın iç ve dış saldırılara karşı savunulmasında halkın aktif desteğiyle birlikte önemli bir rol oynamıştır.

     İnkılabı, şovenist-milliyetçi hesaplarına alet edemeyen, İran Kürdistanı'ndaki Sovyet ve Arap emperyalizmi güdümlü kurtçu ayaklanmaların bastırılmasında rol oynayan Çamran, iran-Irak Savaşının başlamasıyla birlikte cepheye gitmiş ve pastar komutanı olarak, 1981 Haziran'ında Güney cephesinde şehid olmuştur.

     Hayatı mücadele içerisinde geçen merhum Çamran, yalnızca iyi bir as­ker ve gerilla değil, aynı zamanda dirayetli bir lider, usta bir örgütleyici ve mütevazi bir fikir adamı olarak da İslam İnkılabının mümtaz şahsiyetlerinden olma bahtiyarlığına erişmişti. Halen İranlı ve Lübnanlı hizbullahi Müslümanların nezdinde sevgi ve saygıyla anılan merhum Şehid; "Ben sahte inkılapçılardan kaçmışımdır hep... İnkılap silahıyla silahlanan madde perest tüccarlardan nefret ediyorum!.. Şehîdlerin kanlarıyla ticaret yapanlara kin duyuyorum, önemli olan şey, bencilliğe, gurura, alçak maddi çıkarlara galebe çalıp, ilahi değerlere iman etmektir. Allah'ım! Sana şükrediyorum; şehadet sırrını bana gösterdin. Ta ki tehlike döneminde Ölümden korkmayayım, aşkla tehlike denizine dalayım! Korkunç sahnelerden kaçmayayım. Tehlike ve tehdit beni senin yolundan saptırmasın!.. Şehadeti kabul etmem, beni hürleştirdi. Şehadete dayanan böyle bir hürriyeti, hayatım pahasına hiçbir şeye satmayacağım..." diyerek net ve halis yapısını, yüksek ulvi karakterini ortaya koymuş ve İslam İnkılabının gerçekten de yiğit bir askeri olduğunu göstermiştir.

Yine bir konuşmasında "... Andolsun Allah'a! Andolsun ki, kanımızın son damlasına kadar iç ve dış düşmanlara karşı savaşacağız!.. İran'ın cihan-şumül islam inkılabını koruyacağız!.. Alemin tümünde Hakk ve Adaletin istikrarına, tağutların ve şeytanların yok edilişine kadar mücadeleden vazgeçmeyeceğiz!.. Söylediklerime sadık kala­cağıma Allah şahidimdir!.." diyordu.

Engin kavrayışı ve kültürüyle inkılab süresince, başta "Halkın Mücahidleri" diye bilinen münafık teşkilat olmak üzere, karşı devrimci hareket ve düşüncelerle de ideolojik bir mücadele yürüten Çamran, bu doğrultuda çeşitli yerlerde konuşmalar yapmış ve birçok makaleler yazmıştır. Sovyet Rusya ve oradaki Müslüman cumhuriyetleri de gezmiş olan merhum Çamran, marksizm ve sosyalizmi de yakından tanımanın avantajıyla, özellikle, Halkın Mücahidleri'nin "İslami sosyalizm" tezlerine karşı İlahi Din in Özgün düşüncesiyle mücadele edip karşı durmuş ve İran gençliği üzerinde ideolojik muğlaklığın giderilmesine çalışmıştır.

Şehid Mustafa Çamran, sürekli ve yoğun bir mücadele sürecinde fikri bir eser telif edememiş ama çeşitli konferans, seminer ve benzeri etkinliklerle ve İslam’i yayın organlarında yayınlanan makaleleriyle, fikrî ürünler bırakmıştır.

KARDEŞİ MEHDİ ÇAMRAN ‘ IN AĞZINDAN DR. MUSTAFA ÇAMRAN...

"... Şehid Mustafa Çamran'dan sizlere anlatmak istediğim konular da­ha çok kendisinin irfani, ruhi ve psikolojik yapısıyla ilgili. Aynı şekilde, onun sadece Allah için yaşamak ve yalnız O'nun rızası için çalışmak yolundaki ruhi haleti ile alakalı.

Temelde, şüpheden uzak olarak söylenebilecek tek şey, Dr. Mustafa Çamran'ın gerek Amerika, Lübnan ve İran’da gerekse diğer topluluklarda gerçekleştirdiği şeylerde, sadece Allah'ın rızasını gaye edinmiş olmasıdır. Hatta bazen kendi irfani dünyasına öylesine gark oluyordu ki, rıza-ı ilahîyi bile kendisine fazlalık telakki ediyordu. Bizlerin öncelikle, insani ve kulluk vazifelerimizi icra etmemiz gerektiğine, elimizden tutacak olanın ise Allah olduğuna iman etmişti.

Dr. Mustafa Çamran, fedakarlık simgesi, cesur, sabırlı ve kendinden geçmiş istikamet sahibi biriydi. Bununla birlikte tüm bu saydıklarımı kendisi için ya da başka bir menfaati için değil bilakis, sadece rıza-ı ilahiye ulaşmak gayesiyle taşıyordu.

Bu konuşmamızda özellikle kendisinin hayatta olduğu sırada yayınlan­mamış olan konuşma ve yazılarına dayanarak konuşacağım.

         Şehid Dr. Çamran anlatıyor:

"Allah'ım! Yaptıklarım için senden ecir istemiyorum ve kendi fedakarlıklarımdan dolayı böbürlenmiyorum. Her neyim var idiyse sen verdin ve ne yaptımsa, sen kolaylaştırdın  da yapabildim. Bütün yetenek ve kabiliyetlerim ve tüm varlığım senin iradenin bir sonucudur. Sana sunacak, kendimden olan hiçbir şeyim yok. kendi kendime ecir işleyecek kadar hiçbir şey yapamadım."

Şehid Çamran, kendisini ilahi dergahta o kadar mı küçük görüyordu ki, Allah'tan bir dilekte bulunmayı cesaret olarak değerlendiriyordu?

O, her zaman, yaşamını, varlığını ve en büyük sermayesi olan canını, mahrumlar ve mustaz'aflar uğrunda feda etmek arzusu içinde kıvranıyordu. O şöyle diyordu:

"Allah'ım! Sen benî aşıkların kalbinde yanıp tutuşmam için aşktan bir parça kılmışsın."

Dünyada benzeri az olan yüksek bir ilmi düzeyde olup, bir fizikçi, elektronik mütehassısı ve dünyanın en büyük araştırma merkezlerinden birinde çalışan bir araştırmacı olarak, Amerikanın kalbinde bütün bu refah ve ilmi makamını terk edip, aşıkların kalbinde bir aşk parçası halinde yanıp tutuşmak ve Güney Lübnan'da İsrail'le mücadelede şehid olma arzusunda olan bir ferdi tasavvur edin. Bu iki Özelliği bir araya getirmek; ateşle barutu, cam ile taşı bir araya getirmek gibidir. Bu özellik, yani zıt şeyleri bandıra bilme özelliği, Allah erlerinin özelliğidir.

O, kendisini Hz. Ali'nin mektebinin küçük bir şakirdi biliyordu. Hz. Ali'den, iki zıt şeyi bir araya getirebilme özelliğini öğrenen bir küçük talebe olmakla da iftihar ediyordu. Bundan dolayı da hiçbir şeyden korkmuyordu ve hak kelimeden başka bir şey onun için söz konusu değildi. Dünya menfa­atlerinden hiçbir şeyi kendisi için istemiyordu.

Şöyle diyor: " Allah'ım! biliyorsun ki, ömrüm boyunca hiç bir zaman seni unutmadım. Uzak diyarlarda sadece sen yanımdaydın.

             Karanlık gecelerde dertlerim ve kederlerimin ortağı sadece sendin. Tehlike anla rında beni muhafaza eden, göz yaşlarımı görüp yaralı kalbimi zikri ve yadıyla sakinleştir diğim sendin, sen!.."

İslam'ı' savunmanın gericilik ve geriye adım diye değerlendirildiği ve senin mukaddes mektebini korumaya ancak çok az kimselerin cesaret ettikleri bir dönemde her yerde, küfür beldelerinde dahi İslam sancağını dalgalandırıyordum. Akli ve mantıki tebliğimle, senin dininin muhaliflerini, dinin karşısında saygılı olmaya mecbur kılıyordum. Ve sen ey büyük Allah'ım! biliyorsun ki bu sadece, benim sana olan kalbi iman ve bağlılığımdan kaynaklanmakta..."

Dr. Çamran'ın küfün beldelerinden kasdı, Amerika idi. Allah'tan uzaklığın ve dini cehaletin merkezi Böylesi bir irfanın muktezası olan tevazu ve alçak gönüllülükle İslam'ın feryadını yankılandırıyordu. Doğrusu o, kendini ve sahip olduğu tüm şeyleri Allah yanında bir hiç mesabesinde görüyordu. Aynı zamanda Allah kullarının yanında da mütevaziydi.

Yine o kunuşuyor:

" Meçhul ve isimsiz biri olarak, dünyada eziyet çekenlerin yanına gidip eziyet ve işkencede onlara ortak olmak istiyorum. Aynı şekilde Afrika devrimcileri saflarında savaşıp şehadet mertebesine ulaşmak da arzularım arasında."

Bu mevzu peşinde, toplum içerisinde isimsiz biri olmak istiyordu. Şöhret sahibi olmanın, kendisinde bir gurur doğurmasından sürekli endişe içerisindeydi. Gece namazlarından ve gece yarıları Allah'a dua etmesinden kimsenin haberdar olmaması için dikkat ediyordu. Ta ki riyanın en küçük unsuru dahi kendisinde tezahür etmesin.

Yine aynı mesele etrafında şöyle diyor:

“ Kimsenin beni tanımasını istemiyorum. Hiç kimse namazlarımdan ve dualarımdan muttali olmasın. Ta ki, Allah'tan başka hiç kimse, O'ndan başka kimse dualarıma kulak ver mesin."

Dr. Çamran, işte bu irfani halleriyle semavi derinliklere dalmanın tadı­nı çıkarıyordu. Geceleri, saatlerce göğe ve yıldızlara bakıyor, onlarla hasbihal ediyordu. Söylenemeyecek duygularını onlarla paylaşıyordu. Netice de ise Allah'a yaklaştığının farkına varıyordu.

Diyordu ki:

"Gece yarıları yerin ve göğün esrarengiz suskunluklarında, münacat edip yıldızlarla konuşmak ve yavaş yavaş samanyoluna doğru yükselmek istiyorum. Alemde sonsuzlaşmak, varlık aleminin sı­nırlarından geçmek istiyorum."

Konu kendinin tevazusu etrafındaydı. Dr. Çamran öylesine mütevazi bir kimseydi ki, halkın kendisine olan sevgisi karşısında adeta eriyip gidiyordu. Sonra şöyle diyordu:

"Allah'ım Sen bana öyle rahmet ettin ve Öyle inayet ettin ki, huzurunda durmaktan utanç duymaktayım. Yine kendimi senin lütuf ve ihsanına karşı küçük hissediyor, sana teşekkür ediyorum. Allah'ım! İnsanlar bana öyle muhabbet ettiler, lütuf ve sevgileriyle öyle karşıladılar ki, doğrusu utanıyorum. Allah'ım! Sen bana fırsat ver, sen bana güç ver; ta ki bütün bu külfetlerin altından çıkıp onların bu sevgisine layık olayım."

İrfanından dolayı, bu sevgiye ulaşabildiği için şükrediyordu. Kendi irfanının nihayetini Allah yolunda şehadet olarak biliyor ve bu fevz-i azime ulaşmak için Allah'a dua ediyordu. Şehid Çamran şöyle devam ediyor:

" Allah'ım! bana mücadele lezzetini tattırdın, şehadetin kıymeti­ni öğrettin."

Gerek Lübnan'da İsrail'e ve Falanjistlere karşı verdiği mücadelede ve gerekse İran'da bu savaşçı ruhuyla giriştiği kahramanca mücadele esnasında Şehid Çamran'dan sadır olan şeylerin büyük bir yekununu, kendi cesaret ve kahramanlıkları oluşturur.

"Allah'ım! İnsan hayatının bir Özü olan gözyaşı yolunu yaratan sana hamd olsun. Aşk ateşi içerisinde yanıp tutuştuğum zaman ya dertlerin şiddetinden kıvrınır ya da irfani güzellik zevkinde erir gi­derim. Ve baştan başa vücudum ruha dönüşür; lütfolur, aşk olur. Vücudumun özü gözyaşı şeklinde suya dönüşür; bir taraftan aşk ve zevk, diğer taraftan da gam ve keder şeklinde tezahür eder. Ve hayatın en güzel ürünü olarak varlığın gölgesinde kaybolur. Eğer Rabbim benden senet isterse kalbimi, ömrümü isterse de gözyaşımı takdim edeceğim.

Allah'ım! Sen beni aşk kıldın ki yağmur gibi; sen beni bir tufan kıldın, ta ki şimşekler gibi hadiseler yaratayım. Sen beni dert ve gam yaptın ki mahrumların ve kalbi burukların komşusu olayım." Bütün bu dert ve sıkıntılara, zorluklara, ağır şartlara tahammül ederek, Lübnan'daki Müslüman mahrumları ilahi lütfün ve İslam mektebinin gölge­si altında bir araya getirip İsrail rejimine ve yenilmez zannedilen birleşmiş kuvvetlere karşı kahramanca bir mücadele ortaya koymuştu.

Dr. Çamran, bu mevzuda da şöyle serzenişte bulunuyor:

" Allah'ım! Bu tahammül gücünü bana verdiğin için sana şükürler olsun. Bana oyun ve eğlence meclislerinden kaçıp zorluk, bela ve tehlikelere sığınma gücü veren Allah'a hamd olsun!.."

Şehadete olan arzusu konusunda da Dr. Çamran şöyle diyordu:

" Dert ve gamla dolu kalbim Özgür olmak istiyor. Pejmürde ru­hum artık uçmak ve şu kara gurbet beldesinden göçüp gitmek için ridasını, yolculuk vadisine çekmek istiyor. Gönül, varlık yükünden kurtulup, yokluk aleminde sadece Allah'ıyla vahdete ulaşmak derdinde..."

Dr. Çamran, hayatının son anında şöyle yazıyordu:

" Ey Büyük Allah'ım! Benim için şehadet yolunu açtın ve bu toprak dünyadan soyut aleme geçebilmem için bana bir pencere gösterdin, bana hayatımın en lezzetli ümidini seçebilmemi ve bu yolda bütün zorluk ve eziyetlere katlanabilmemi müyesser kıldın."

Büyük bir aşk ve şevkle çabaladığı, uğraşıp yetişmeye çalıştığı şeye, 31 Hordad 1981 tarihinde Dehlaviye'nin yakası ve sıcak ufkunda kavuşmuş  oldu.